1,1 mld zł może trafić nie tylko do najuboższych rodzin

Od stycznia środki z akcyzy na alkohol i najdroższe samochody zasilają rezerwę solidarności społecznej. Rząd nie wie do tej pory, na jakie cele przeznaczy zgromadzone pieniądze. Pracodawcy chcą, aby środki z rezerwy ratowały miejsca pracy, eksperci postulują pomoc najuboższym.
Utworzenie rezerwy solidarności społecznej jest jednym z elementów ogłoszonego w listopadzie ubiegłego roku rządowego Planu Stabilności i Rozwoju. Ma on łagodzić skutki kryzysu. Rezerwa ma formę tzw. rezerwy celowej zapisanej w budżecie. Pieniądze są tam gromadzone od stycznia tego roku – pochodzą z podwyższonej akcyzy na alkohol oraz na samochody osobowe o pojemności silnika powyżej dwóch litrów. W sumie ma tam trafić 1,14 mld zł.

Jak do tej pory rząd nie ma dokładnego planu, na co zostaną przeznaczone te pieniądze. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Finansów na prośbę GP o zajęcie w tej sprawie stanowiska odesłały nas do tego, co jest zapisane w Planie Stabilności i Rozwoju.

Aktywizacja, a nie pomoc socjalna
Pieniądze z rezerwy, o czym mówi Plan, mają być przeznaczone na ważne wydatki społeczne spowodowane spowolnieniem gospodarczym. W szczególności ma to dotyczyć wsparcia dochodów rodzin żyjących poniżej progu ubóstwa (w tym rodzin wielodzietnych), wsparcia projektów wspomagających dzieci (np. akcje dożywiania) oraz pomocy osobom niesamodzielnym, szczególnie w podeszłym wieku. Rząd może je więc wydać w sposób, który uzna za najlepszy.

Zdaniem niektórych ekspertów rezerwa powinna być raczej wykorzystana na podtrzymywanie zatrudnienia niż na świadczenia socjalne.

– Jeżeli głównym celem powstania tego funduszu jest przeciwdziałanie konsekwencjom spowolnienia, to jego skutki najbardziej odczuwają pracownicy i to do nich trzeba kierować pomoc – mówi Wiktor Wojciechowski z Forum Obywatelskiego Rozwoju.

Jego zdaniem na pewno nie powinna ona trafić do emerytów i rencistów, bo oni nie tracą pracy, a część polityków zgłasza takie propozycje.

Podobnie uważa Jacek Męcina z PKPP Lewiatan. Proponuje, aby rezerwę przeznaczyć nie tylko na pomoc socjalną, ale też na realizację antykryzysowego pakietu wypracowanego przez pracodawców i związki.

– Rezerwa mogłaby współfinansować rozwiązania alternatywne wobec zwolnień grupowych – dodaje Jacek Męcina.

Chodzi tu o dopłacanie do pensji pracownika tzw. rekompensaty, kiedy pracodawca płaci tylko za pracę na pół etatu.

Dopłata do kredytów
Zdaniem Andrzeja Malinowskiego, prezydenta Konfederacji Pracodawców Polskich, to właśnie z rezerwy, a nie Funduszu Pracy powinny pochodzić pieniądze na dopłaty do kredytów mieszkaniowych dla osób, które straciły pracę.

– Jesteśmy przeciwni przeznaczaniu środków gromadzonych na FP niezgodnie z ustawą – mówi Andrzej Malinowski.

Dodaje, że rezerwę można też wykorzystać na realizację postulatów wypracowanych przez partnerów społecznych.

– Można z niej pokryć zwolnienie z podatku pomocy socjalnej w formie bonów towarowych oraz zniesienie opodatkowania świadczeń wypłacanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – mówi Andrzej Malinowski.

Za przekazaniem części środków z rezerwy do FP i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych opowiada się Jan Guz, przewodniczący OPZZ.

– Pozwoliłoby to na utrzymanie zatrudnienia – tłumaczy Jan Guz.

Przeciwny temu pomysłowi jest natomiast Jerzy Bartnik, prezes Związku Rzemiosła Polskiego.

– Lepiej, aby te pieniądze kierować bezpośrednio do pomocy społecznej, a nie zasilać te fundusze, zwłaszcza że 70 proc. osób opłacających składki i tak nie ma dostępu do ich środków – dodaje Jerzy Bartnik.

Co dla najuboższych rodzin
Zgodnie z zapisami planu stabilności rezerwa ma wspomagać głównie najuboższe rodziny, żyjące na granicy lub poniżej minimum egzystencji. Zdaniem części ekspertów to do nich bezpośrednio powinny trafiać dodatkowe pieniądze.

– Utworzenie tego funduszu wynika raczej z chęci zaspokojenia oczekiwań społecznych przez rząd, pokazania, że podejmuje działania, żeby walczyć z kryzysem. Pieniądze powinny trafiać bezpośrednio do pomocy społecznej, która ma dobre rozeznanie środowiskowe i wie, jak skutecznie pomagać ubogim – mówi prof. Urszula Sztanderska z Uniwersytetu Warszawskiego.

Dodaje, że rezerwę można przeznaczyć na podniesienie progów dochodowych w pomocy społecznej i zwiększenie świadczeń rodzinnych związanych z kształceniem dzieci. Ponadto ośrodki pomocy społecznej mogłyby więcej pieniędzy przeznaczyć na usługi opiekuńcze dla starszych, chorych osób.

Również Marek Rymsza z Instytutu Spraw Publicznych uważa, że rezerwa powinna służyć wspieraniu zagrożonych ubóstwem rodzin.

– Wsparcie powinny w pierwszej kolejności otrzymać rodziny wiejskie, na opłaty za przedszkola czy koszty związane z wychowywaniem niepełnosprawnego dziecka – mówi Marek Rymsza.

Jego zdaniem dobrymi pośrednikami przekazującymi te środki mogą być organizacje pozarządowe, bo pieniądze dysponowane centralnie często nie trafiają do najbardziej potrzebujących. Za przeznaczeniem pieniędzy z rezerwy na świadczenia dla najuboższych opowiada się także Zbigniew Kruszyński z Solidarności.

– Kiedy uchwalany był budżet, nie wzięto pod uwagę, że na skutek kryzysu wiele osób straci pracę i zostanie beneficjentami pomocy społecznej. Gminy powinny więc otrzymać więcej pieniędzy na wypłatę świadczeń – mówi Zbigniew Kruszyński.

Również zdaniem Jana Guza dodatkowe środki powinny być przeznaczone na zwiększenie zasiłków rodzinnych, posiłki dla dzieci oraz pomoc dla uczniów i studentów.

Źródło: GazetaPrawna
Artykuł z dnia: 2009-03-19
Autor: Michalina Topolewska

oprac. ops.pl lotsy