Czy osoba, która nienależnie pobrała świadczenia z pomocy społecznej, może zostać zwolniona z ich zwrotu?
Kiedy świadczeniobiorca pomocy społecznej nienależnie pobierze świadczenie, otrzymuje decyzję, w której zostaje zobowiązany do zwrotu tegoż świadczenia.
W wyjątkowych sytuacjach względem klienta pomocy społecznej można postąpić ulgowo.
Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej osoba, która nienależnie pobrała świadczenie, może złożyć do organu wniosek zawierający prośbę o odstąpienie od żądania zwrotu, umorzenie całości lub części kwoty nienależnie pobranego świadczenia, odroczenie terminu zwrotu lub rozłożenie nienależnie pobranej kwoty świadczenia na raty. Wniosek taki może wysunąć również pracownik socjalny.
Pracownik socjalny udaje się wówczas do osoby lub rodziny w celu przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego i dokonania oceny ich sytuacji.
Jedną z przesłanek do pozytywnego rozpatrzenia wniosku świadczeniobiorcy, który nienależnie pobrał świadczenie, jest sytuacja, w której dokonanie zwrotu stanowiłoby dla niego nadmierne obciążenie. Ustawa o pomocy społecznej nie zawiera wyjaśnienia pojęcia nadmiernego obciążenia, więc to po stronie pracownika socjalnego i organu będzie leżała decyzja, czy obowiązek zwrotu wyjątkowo obciąży budżet domowy osoby lub rodziny.
Wpływ na podjęcie decyzji będzie miała zatem wysokość kwoty do zwrotu, wysokość posiadanego dochodu, posiadane zasoby, przewidywania co do sytuacji osoby lub rodziny po dokonaniu zwrotu itp.
Drugą przesłanką pozwalającą pozytywnie rozpatrzeć prośbę świadczeniobiorcy jest zniweczenie skutków udzielonej pomocy. Do takiej sytuacji mogłoby dojść, kiedy organ przyznał świadczenie, aby osoba lub rodzina osiągnęła zamierzony cel, a żądanie zwrotu powodowałoby nieosiągnięcie tych zamierzeń.
Po rozpatrzeniu wniosku organ wydaje decyzję.