Psychologiczne konsekwencje zadłużenia – wyuczona bezradność w pracy socjalnej z osobami bezdomnymi
Czy istnieje związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy
zadłużeniem, niewypłacalnością a bezdomnością?
W codziennym życiu widać go często gołym okiem.
W pracy socjalnej to problem – powszechny, trudny jednak do rozwiązania. Z wstępnego sondażu przeprowadzonego wśród pracowników socjalnych wynika[3], że mając świadomość skali zadłużenia swych podopiecznych najczęściej nawet nie podejmują problemu. Po pierwsze mają poczucie, że nic z tym nie można zrobić /brak regulacji prawnych, środków finansowych/, po drugie zaciągnięte zobowiązania traktują jako „prywatną”, osobistą sprawą dłużnika. Najczęściej potencjalne rozwiązanie problemu widzą wyłącznie w aspekcie ekonomicznym – uważają, że problem znika wraz ze spłatą zadłużenia.
Niniejsze opracowanie jest próbą pokazania innej strony zagadnienia – wykazania, że niewypłacalność to istotny problem psychologiczny, kluczowy w poszukiwaniu skutecznych sposobów zapobiegania zjawisku bezdomności oraz wspomagania osób wykluczonych w powrocie do normalnego życia. Dla potrzeb efektywniejszej profilaktyki i pracy socjalnej za konieczne wydaje się sięgnięcie do psychologicznych mechanizmów popadania w bezdomność. Nikt przecież nie rodzi się z genem bezdomności, trudno wszystko zrzucić na szczególny zbieg okoliczności, a tym bardziej na świadomy wybór takiego sposobu, stylu życia. W pracy socjalnej kluczową musi być perspektywa indywidualna, żyjącego tu i teraz człowieka bezdomnego – umożliwiająca zrozumienie jego subiektywnego sposobu doświadczania świata i siebie, swej sytuacji /historii, teraźniejszości a przede wszystkim przyszłości[4]/. Może stać się ona kluczem do porozumienia rozpoczynającego pracę nad poszukiwaniem rozwiązań. Obraz / skala i specyfika / problemów każdego bezdomnego będzie oczywiście inna, wszelkie typologie, portrety są koniecznym uproszczeniem. Można wyliczyć problemy najczęściej pojawiające się, najpoważniejsze, najtrudniejsze do rozwiązania, np. brak mieszkania, uzależnienie, stan zdrowia, samotność, wiek, brak kwalifikacji zawodowych, pracy, środków do życia, itd.
Spis treści
Wstęp
Wspólny mianownik – 4
Teoria Wyuczonej Bezradności w pracy socjalnej – 5
Zadłużenie – bezradność – bezdomność – 7
Wyuczona bezradność problemem pierwotnym i podstawowym – 15
Profilaktyka wyuczonej bezradności – 17
Likwidowanie symptomów wyuczonej bezradność bezdomnych – 18
Problemy szczególne – 22
Bibliografia – 25
Suplement – diagnozowanie wyuczonej bezradności – 27
Kwestionariusz symptomów wyuczonej bezradności SB – 33
Publikacja do pobrania na stronie: www.edusystems.pl
oprac. ops.pl angoc
