Rozpoczęta debata o bezpieczeństwie
W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej odbyło się pierwsze spotkanie poświęcone zwiększeniu bezpieczeństwa pracowników pomocy społecznej. Spotkanie zorganizowano, ponieważ w ostatnim czasie wzrosła liczba przypadków agresji słownej oraz aktów przemocy fizycznej wobec pracowników socjalnych. Środowiskiem pracowników ośrodków pomocy społecznej w Polsce wstrząsnęło szczególnie tragiczne wydarzenie w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Makowie, które miało skutek śmiertelny dla dwóch pracujących tam kobiet – pracowników socjalnych.
Pan Jarosław Duda – Sekretarz Stanu w MPiPS otwierając spotkanie powiedział – „Spotkaliśmy się dziś, by w gronie ekspertów podjąć trudny temat bezpieczeństwa w służbach społecznych. Pracownicy socjalni, którzy realizują zadania pomocy społecznej, muszą mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa”. Pan Jarosław Duda poinformował uczestników spotkania, iż w związku z pojawiającymi się zagrożeniami, minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz skierował w dniu 24 grudnia 2014 roku oficjalne pismo do Komendanta Głównego Policji. Zaapelował w tym piśmie o podjęcie działań zwiększających bezpieczeństwo pracowników socjalnych, m.in. poprzez organizowanie szkoleń, uczących jak należy radzić sobie w trudnych sytuacjach. Minister zwrócił się też do wójtów i burmistrzów o pomoc w zapewnieniu większego bezpieczeństwa wykonującym swoje obowiązki pracownikom pomocy społecznej.
W spotkaniu zorganizowanym w dniu 16 stycznia br. w siedzibie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej uczestniczyli reprezentanci instytucji i organizacji, których kwestia bezpieczeństwa pracowników sektora pomocy społecznej w szczególny sposób dotyczy. Udział w nim wzięli przedstawiciele Rady Pomocy Społecznej, Centralnej Komisji egzaminacyjnej ds. stopni specjalizacji zawodowej pracowników socjalnych, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Miejskich i Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej „RAZEM”, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Powiatowych i Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie „CENTRUM”, Stowarzyszenia Samorządowych Ośrodków Pomocy Społecznej „FORUM” i przedstawiciele związków zawodowych reprezentujący Polską Federację Związkową Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej oraz Związek Zawodowy Pracowników Socjalnych z Łodzi. W spotkaniu uczestniczyło blisko 30 osób.
Zaproszeni uczestnicy spotkania mieli możliwość zgłoszenia uwag i postulatów w sprawie bezpieczeństwa pracowników służb społecznych, którzy mają bezpośredni kontakt z osobami, którym pomagają. Na prośbę Pani Krystyny Wyrwickiej – Dyrektor Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej MPiPS, przedstawiciele Polskiej Federacji Związkowej Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej jako pierwsi zapoznali zebranych z postulatami ws. bezpieczeństwa. Postulaty Federacji (jest ich siedem) dotyczą: inicjatywy legislacyjnej, która wprowadzi obowiązkową asystę Policji w przypadkach trudnych, wydzielenia odrębnego pomieszczenia do rozmów z klientami, porozumienia MPiPS i KGP ws. bezpieczeństwa pracowników, bezwzględnego zgłaszania przypadków zachowań agresywnych organom ścigania, możliwości uczestnictwa dwóch pracowników w trakcie wizyt u klientów (dot. pracowników socjalnych i asystentów rodziny). W kolejnych postulatach Federacji pojawiła się koncepcja „Programu reakcji na zjawiska traumatyczne” – regionalna sieć/instytucja wsparcia psychologicznego i prawnego dla pracowników. Zdaniem przedstawicieli Federacji istotny wpływ na polepszenie bezpieczeństwa pracowników socjalnych będzie miało również rozdzielenie funkcji kontrolnej, związanej z obsługą świadczeń i usług, od funkcji dot. samego pomagania, wsparcia.
Dr Joanna Staręga-Piasek (IRSS, RPS, CKE) podzieliła się z uczestnikami swoimi refleksjami na temat bezpieczeństwa pracowników służb społecznych oraz współczesnego wizerunku pracownika socjalnego. Mówczyni zwróciła uwagę zebranych na wizerunek pomocy społecznej i pracownika socjalnego kształtowany przez media, który to wizerunek często mija się z prawdą. Zdaniem dr Staręgi-Piasek brak jest odpowiedniej reakcji środowiska służb społecznych wobec działalności mediów, które kreują zły wizerunek pracownika socjalnego. Konieczna jest w pomocy społecznej instytucja rzecznika prasowego, który będzie odpowiadał na trudne pytania dziennikarzy i wyjaśniał kontekst podejmowanych przez pracowników socjalnych działań – podkreśliła dr J. Staręga-Piasek.
Zdaniem uczestniczących w spotkaniu przedstawicieli Związku Zawodowego Pracowników Socjalnych z Łodzi istotnym dla polepszenia bezpieczeństwa pracowników będzie zmiana wizerunku pracownika socjalnego, wznowienie prac nad ustawą o zawodzie pracownika socjalnego oraz odpowiednie pomieszczenia dla pracowników m.in. takie, które posiadają dwa wyjścia.
Reprezentanci stowarzyszeń „Forum”, „Centrum”, „Razem” prezentując swoje stanowiska w sprawie bezpieczeństwa pracowników zwracali uwagę na kwestię szkoleń, procedur przeprowadzania wywiadów środowiskowych, konieczności istnienia instytucji rzecznika prasowego, odpowiednich pomieszczeń do świadczenia pracy. Przedstawiciele Stowarzyszenia „Razem” podkreślali ponadto kwestię oddzielenia funkcji kontrolnej ws. świadczeń i usług.
Pan Jacek Kowalczyk ze Stowarzyszenia „Forum” zwrócił uwagę na brak dostępnych dla pracowników materiałów edukacyjnych nt. agresji. Jak odczytywać sygnały, które mogą świadczyć o możliwości agresji (przemocy fizycznej) ze strony osoby, której pracownik pomaga? Jakie zachowania pracownika wyzwalają agresję? O jakiego typu sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu rozmawiamy? Konieczne jest opracowanie katalogu takich sytuacji – podkreślił mówca. Zdaniem Pana Jacka Kowalczyka konieczne są zarówno szkolenia dla pracowników socjalnych i innych pracowników służb społecznych oraz szkolenia dla policjantów w zakresie współpracy z pracownikami pomocy społecznej i ich ochrony. Potrzebne są również stosowne wytyczne dla policjantów – podkreślił mówca.
Jedna z uczestniczek spotkania zwróciła uwagę na uwarunkowania, które poprzedzają fizyczną napaść – najpierw coś się dzieje np. zostaje podjęta niekorzystna dla klienta pomocy społecznej decyzja. Takie sytuacje powinny być monitorowane. Pracownicy wykonujący czynności służbowe są wyłącznie chronieni w trakcie godzin pracy – takiej ochrony nie mają już po godzinach swojej pracy w instytucji zatrudniającej. Wszelkie przejawy agresji powinny być ścigane z urzędu. Konieczna jest ochrona danych osobowych pracowników w aktach spraw prowadzonych w Sądzie (pesel, adres). Kolejne podniesione przez mówczynię kwestie dotyczyły identyfikatora dla pracownika podlegającego ochronie prawnej (legitymacja lub/oraz specjalna odznaka – na podobieństwo tej, której używają policjanci), wyposażenie w środki ochrony, które przeciwdziałają zakażeniu (pakiet ochronny m.in. jednorazowe rękawiczki, maseczka). Została podniesiona ponadto kwestia specjalnego ubezpieczenia w przypadku utraty zdrowia lub życia.
Rezultatem pierwszego spotkania jest utworzenie trzech grup roboczych, które zajmą się kwestią bezpieczeństwa pracowników służb społecznych. Utworzone grupy rozpoczęły już prace w obszarach: organizacja pracy, zmiany prawne, kształcenie-szkolenia. Kolejne spotkanie wyznaczono na dzień 19 lutego 2015 roku. Do tego dnia grupy robocze przygotują i skonsultują między sobą stosowne rozwiązania ws. bezpieczeństwa pracy pracowników służb społecznych.
Andrzej Gocłowski
Redakcja OPS.pl
Komentarze Rozpoczęta debata o bezpieczeństwie (3)
Porozmawiajmy o bezpieczeństwie
Czy demokracja socjalna ma przyszłość? Debata Fundacji Batorego
