Kontrakt socjalny w pomocy społecznej
Kontrakt socjalny jest pisemną umową pomiędzy osobą zgłaszającą się z prośbą o udzielenie pomocy społecznej a pracownikiem socjalnym. Umowa ta jest spisywana w celu rozwiązania trudnej sytuacji życiowej osoby zwracającej się o pomoc.
Wypełniony druk kontraktu socjalnego zawiera dane świadczeniobiorcy pomocy społecznej oraz imię i nazwisko pracownika socjalnego. Strony umowy wspólnie dokonują oceny sytuacji życiowej wnioskodawcy poprzez ustalenie przyczyn trudnej sytuacji życiowej, możliwości osoby pozwalające na pokonanie tejże sytuacji, posiadane ograniczenia powodujące utrudnienie w rozwikłaniu trudnej sytuacji. Określany jest cel główny, który chcemy osiągnąć poprzez zawarcie kontraktu socjalnego oraz cele szczegółowe. Zarówno świadczeniobiorca pomocy społecznej, jak i pracownik socjalny dokonują zobowiązania wykonania określonych działań w wyznaczonym terminie.
Jako przykład sytuacji, w której można spisać kontrakt socjalny, można podać tę, kiedy o pomoc społeczną prosi osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Wówczas można spisać kontrakt socjalny mający za cel główny aktywizację zawodową osoby, celem szczegółowym może być zdobycie nowych kwalifikacji poprzez ukończenie kursów zawodowych w określonym miejscu i czasie, wzrost samooceny, chęci do zmiany poprzez udział w warsztatach. Pracownik socjalny zobowiązuje się do zorganizowania możliwości ukończenia przez osobę kursu zawodowego, zorganizowania warsztatów, zaś świadczeniobiorca zobowiązuje się do ukończenia tego kursu i warsztatów w wyznaczonym terminie.
Realizacja kontraktu socjalnego jest poddawana systematycznej ocenie. Jeżeli wystąpią trudności w jego realizacji lub zaistnieją nowe okoliczności, dokonuje się zmian w kontrakcie socjalnym poprzez określenie nowych działań w wyznaczonych terminach. Zakończeniem kontraktu socjalnego jest ocena realizacji działań ustalonych w kontrakcie socjalnym.
Należy zaznaczyć, że w chwili spisywania kontraktu socjalnego w kwestiach spornych można zwrócić się do kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej. Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej odmowa zawarcia przez wnioskodawcę kontraktu socjalnego lub niedotrzymanie jego postanowień może stanowić podstawę do ograniczenia świadczeń z pomocy społecznej lub odmowy przyznania świadczenia.