„Centralizacja VAT w jednostkach sektora finansów publicznych” B. Sajnaj, M. Borowski, R. Namysłowski (Wydawnictwo C.H. Beck)

1 października 2016 r. weszła w życie Ustawa z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U.  z 2016 r. Poz. 1454).

Wskazana ustawa jest konsekwencją wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław przeciwko Ministrowi Finansów w którym dokonano interpretacji art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Jak wynika z w/w wyroku, podmioty prawa publicznego takie jak gminne jednostki budżetowe będące przedmiotem postępowania głównego nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności przewidzianego w tym przepisie.

Tym samym samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług, zatem wszelkie czynności przez nie dokonywane na rzecz osób trzecich powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła, a czynności dokonywane w ramach samorządu mają charakter wewnętrzny.

Wydawnictwo C.H. Beck, wychodząc naprzeciw zmianom obowiązujących przepisów prawa, wypełniając jednocześnie powstałą lukę na rynku wydawniczym, zaoferowało jednostkom samorządu terytorialnego publikację autorstwa Barbary Sajnaj, Michała Borowskiego, Romana Namysłowskiego pt.: „Centralizacja VAT w jednostkach sektora finansów publicznych”. Wskazana publikacja udziela odpowiedzi na powstające pytania w związku z koniecznością podjęcia rozliczania podatku przez JST wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

Publikacja będzie stanowić niezbędnik pracowników księgowości sektora finansów publicznych, jak również kierowników/ dyrektorów w w/w jednostkach. Publikacja merytorycznie przygotuje placówki na zbliżające się zmiany przepisów prawa oraz pozwoli na zmniejszenie ryzyka wystąpienia nieprawidłowości.

Należy również zwrócić uwagę na występującą w przestrzeni prawnej uchwałę NSA uznającą, że zakłady budżetowe – tak jak i jednostki budżetowe – nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług, dlatego też wszelkie czynności dokonywane przez nie rzecz osób trzecich powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła, a czynności dokonywane w ramach samorządu (zarówno pomiędzy jednostkami budżetowymi, jak i zakładami budżetowymi) mają charakter wewnętrzny.

Autorzy wyjaśniają konsekwencje wskazanego orzeczenie TSUE w kontekście odrzucenia wniosku rządu polskiego o ograniczenie w czasie skutków jego wyłączenia do przyszłych okresów rozliczeniowych.

Autorzy podjęli się opracowania modeli obiegu dokumentów z wyodrębnieniem kilku jednostek organizacyjnych, jednocześnie tworząc schematy ilustrujące obieg deklaracji cząstkowych oraz skonsolidowanej. Publikacja przedstawia całą procedurę obiegu dokumentów, zasad weryfikacji zgodności wpływających deklaracji cząstkowych z odpowiadającymi im rejestrami VAT, jak również możliwość wskazania stosownym zarządzeniem stanowisk odpowiedzialnych za ich wykonanie.

Autorzy proponują wprowadzenie  instrukcji rozliczania VAT w jednostkach organizacyjnych. Ma to na celu  ujednolicenie rozliczenia wewnątrz danego scentralizowanego podatnika. Nakreślają oni jednocześnie szereg obszarów wymagających uregulowania we wskazanej instrukcji. Na tym etapie należy podkreślić, że wewnętrzna dokumentacja podmiotu stanowi skuteczne narzędzie racjonalnego zarządzania ryzykiem.

Okres przejściowy to zazwyczaj trudny okres dla jednostek, który obliguje do wypracowania określonych mechanizmów wdrażania nowych rozwiązań prawnych. Autorzy publikacji prezentują wybrane zasady rozliczania VAT przez JST w okresie przejściowym, jednocześnie omawiając zagadnienia takie jak: zwolnienie podmiotowe dla podatników osiągających dochody poniżej limitu ustawowego, sposób obliczania współczynnika VAT, aż po zasady dokonywania korekt rozliczeń VAT za okresy rozliczeniowe upływające przed centralizacją, zasady zwrotu środków unijnych w związku ze zmianą oceny kwalifikacji podatku VAT, jak i tryb prowadzenia postępowań w zakresie podatku VAT w okresie przejściowym.

Wychodząc naprzeciw zmianom przepisów prawa, autorzy prezentują koncepcję centrum usług wspólnych (CUW). Jak podkreślają, w praktyce oznacza to, że szkoły, przedszkola czy ośrodki pomocy społecznej, jak i inne jednostki organizacyjne na terenie jednej gminy, mogą dysponować wspólna księgowością, usługami informatycznymi czy kadrowymi. Publikacja wskazuje na zalety CUW, korzyści ekonomiczno-organizacyjne, przedstawia centra obsługujące jednostki kilku gmin, jak i  centra obsługujące jednostki podległe wyłącznie jednemu urzędowi gminy.

Autorzy wyjaśniają praktyczne aspekty centralizacji, tj.: numerowania faktur sprzedażowych i zakupowych, wymagania dotyczące rejestr VAT, sposobu jego prowadzenia, nowe wymogi dotyczące raportowania, zasady składania deklaracji.

Centralizacja niesie ze sobą nie tylko podatkowe, ale i pozapodatkowe skutki. Ostatniemu z tych zagadnień autorzy poświęcają cały rozdział. Publikacja porusza również zagadnienia centralizacji VAT w oświacie.

Niejednokrotnie w praktyce zachodziła konieczność korygowania deklaracji. Publikacja przybliża czytelnikowi problematykę zasad korygowania deklaracji cząstkowych, jak i skonsolidowanej. Należy pamiętać, że wprowadzenie korekty do którejkolwiek z deklaracji cząstkowych będzie rzutowało na deklarację skonsolidowaną. Autorzy również i w tym przypadku zaproponowali określone rozwiązania.

Rozdział wieńczący publikację zawiera zestaw pytań i odpowiedzi dotyczących szczegółowej problematyki centralizacji, takich jak: centralizacja wsteczna, centralizacja roszczeń skonsolidowanych a fundusz pracy, etapy przekształcania Powiatowego Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół w CUW. Udzielane przez autorów odpowiedzi są precyzyjne i uwzględniają przepisy prawa regulujące wskazana materię.

Publikację należy szczególnie polecić pracownikom księgowości sektora finansów publicznych wszystkich szczebli.

Dowiedz się więcej o publikacji na stronie Wydawnictwa C.H. Beck.

Komentarze „Centralizacja VAT w jednostkach sektora finansów publicznych” B. Sajnaj, M. Borowski, R. Namysłowski (Wydawnictwo C.H. Beck) (0)

      2 + 1 = ?