Skład rodziny różnice – świadczenia rodzinne, fundusz alimentacyjny, dodatki mieszkaniowe, dodatki energetyczne, pomoc społeczna?
W przypadku ustalania członków rodziny, aby móc prawidłowo przeliczyć dochody i zakwalifikować rodzinę do przyznania jej pomocy w formie jakiegoś świadczenia, należy najpierw ustalić, co ustawodawca rozumie pod pojęciem „rodzina”.
Zadanie jest o tyle łatwe, że większość ustaw, na podstawie których przyznaje się świadczenie, zawiera słowniczek, który wyjaśnia kogo, jakie osoby należy traktować jako rodzinę.
I tak Ustawa o świadczeniach rodzinnych w art. 3 definiuje rodzinę następująco:
(…) odpowiednio następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2016 r. poz. 162 i 972);
(…) do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Jeżeli chodzi o fundusz alimentacyjny, art. 2 Ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów zawiera słowniczek, który definiuje, iż w przypadku pobierania tych świadczeń, „rodzinę” należy rozumieć tak:
(…) oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: rodziców osoby uprawnionej, małżonka rodzica osoby uprawnionej, osobę, z którą rodzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne dziecko, pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia oraz dziecko, które ukończyło 25. rok życia otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego lub legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60) albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2016 r. poz. 162 i 972), a także osobę uprawnioną; do rodziny nie zalicza się:
– dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego
– dziecka pozostającego w związku małżeńskim
– rodzica osoby uprawnionej zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz.
Natomiast Ustawa o pomocy społecznej w art. 6 definiuje pojęcie rodziny na potrzeby przepisów dot. przyznawania świadczeń z pomocy społecznej. Wspomniany artykuł mówi, że rodzina to: osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku dodatków mieszkaniowych i zależnych od nich dodatków energetycznych (należy pamiętać, że aby móc pobierać dodatek energetyczny, strona musi mieć przyznany dodatek mieszkaniowy, a więc musi spełniać warunki niezbędne do jego otrzymania).
W tym wypadku rodzina definiowana została w kontekście prowadzenie gospodarstwa domowego. Pomoc tę przyznaje się bowiem na pomoc w utrzymaniu gospodarstwa domowego. Ustawa o dodatkach mieszkaniowych w art. 4 mówi zatem: (…) Przez gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy, samodzielnie zajmującą lokal albo gospodarstwo prowadzone przez tę osobę wspólnie z małżonkiem i innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi, które swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tej osoby.
W ten właśnie sposób należy definiować „rodzinę”, gdy mowa o dodatkach mieszkaniowych i energetycznych.
