Burza wokół nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

W dniu 31 grudnia 2018 r. na łamach Rządowego Centrum Legislacji został zamieszczony projekt nowelizacji Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, którego wnioskodawcą było Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Wskazany projekt, jak poinformował premier Mateusz Morawiecki, został „cofnięty”.

„Przeciwdziałanie przemocy domowej jest priorytetem rządu […], a polskie prawo musi być klarowne i bez cienia wątpliwości w pełni chronić ofiary. Podjąłem decyzję, że projekt ustawy wróci do wnioskodawców w celu wyeliminowania wszystkich wątpliwych zapisów” – podkreślił premier.

Nowelizacja zakładała m.in. wprowadzenie definicji sprawcy przemocy domowej. Zgodnie z projektowaną definicją, sprawcą przemocy domowej byłaby osoba, która działa w sposób powtarzający się i umyślny. Tym samym, definicji wymykałyby się jednorazowe akty przemocy.

W obecnym stanie prawnym podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskiej Karty” i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie (art. 9d ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Nowelizacja natomiast zakładała konieczność uzyskania zgody ofiary przemocy. Nie uzyskanie jej uniemożliwiłoby założenie „Niebieskiej Karty”. Wskazany stan rzeczy rodzi pytanie czy zastraszona osoba doznająca przemocy, niejednokrotnie ekonomicznie uzależniona, będzie chciała udzielić zgodę.

Projektodawca stworzył jednak „prowizoryczny wyłom”, zgodnie z którym wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty” mogłoby nastąpić bez zgody osoby doznającej przemocy domowej pod warunkiem, że grupa diagnostyczno-pomocowa w trakcie realizacji tej procedury uzyskałaby pisemną zgodę tej osoby. W razie nieuzyskania zgody nastąpiłoby zakończenie procedury „Niebieskiej Karty”. Tym samym wszczęta procedura mogłaby zostać szybko „zamknięta” w związku z wycofaniem zgody przez osobę podejrzewaną o doznawanie przemocy pod wpływem osoby podejrzewanej o jej stosowanie, na co zwraca uwagę Federacja Socjalnych.

Federacja zwraca również uwagę, że nowelizacja sprawiłaby, że osoby stosujące przemoc uzyskałby możliwość wglądu w dokumentacje dotyczące realizacji procedury NK co jest obecnie niemożliwe. Pewne zapisy projektu budziły wątpliwości środowisk związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Ich sygnalizowanie wiązało się ze zdecydowaną reakcją, jednak wskazany stan rzeczy rodzi pytanie o dopuszczenie do dyskusji głosów specjalistów i praktyków na etapie konstrukcji zapisów ustawy.

Zapraszamy do dyskusji.

Uwagi Federacji do projektu:
http://federacja-socjalnych.pl/index.php/662-burza-wokol-ochrony-doswiadczajacych-przemocy