Jak zostać rodziną zastępczą? Wszystko, co trzeba wiedzieć

Jakie trzeba spełnić warunki, żeby móc zostać rodziną zastępczą? Jakie cechy są mile widziane i czy w tym zakresie obowiązują sztywne wytyczne? Przeczytaj artykuł, a wszystkiego się dowiesz i być może już niedługo uda ci się stworzyć nową rodzinę zastępczą.

Rodzina zastępcza – definicja

W potocznym rozumieniu rodzina zastępcza to wszelkiego rodzaju formy wychowania oraz sprawowania opieki nad dzieckiem przybranym w rodzinie.

Można również powiedzieć, że rodziny zastępcze to rodziny, które na dany (przejściowy) okres zabierają na wychowanie i pod opiekę dziecko pozbawione rodziców albo takie, które przebywało w warunkach dla niego szkodliwych (np. pod względem dalszego społeczno-moralnego rozwoju).

Z przepisów prawnych wynika, że rodzina zastępcza to instytucja prawna, która bazuje na modelu wychowania rodzinnego. Jej nadrzędny cel to sprawowanie opieki nad dzieckiem przejściowo albo trwale pozbawionym pieczy rodzicielskiej. Jej sposób zorganizowania i funkcjonowania gwarantują adekwatne instytucje państwowe.

Podział rodzin zastępczych

Ustawa o Pomocy Społecznej wprowadziła podział rodzin zastępczych na:

1) niespokrewnione z dzieckiem – opiekę nad dzieckiem obejmują osoby, które pod względem prawnym są obce dla dziecka. Do takiej rodziny w tym samym czasie może trafić troje dzieci;

2) spokrewnione z dzieckiem – opiekę nad dzieckiem obejmują bliżsi albo dalsi krewni (np. dziadkowie, wujostwo itd.);

3) zawodowe, niespokrewnione z dzieckiem:

• specjalistyczne – do takich rodzina trafiają dzieci niedostosowane społecznie albo te, które zmagają się z różnego rodzaju problemami zdrowotnymi albo z dysfunkcjami; one potrzebują dużo uwagi, fachowej opieki; w takiej rodzinie w tym samym czasie może przebywać nie więcej niż troje dzieci,
• wielodzietne – w tego rodzaju rodzinie lokowanych jest w tym samym czasie nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci; gdy zachodzi konieczność umieszczenia w jednej rodzinie licznego rodzeństwa, ta liczba może zostać zwiększona,
• o charakterze pogotowia rodzinnego – w tego rodzaju rodzinie może przebywać nie więcej niż troje dzieci (odbywa się to w ramach pobytu okresowego, do momentu unormowania się ich sytuacji życiowej).

Kto może zostać rodziną zastępczą?

Rodziną zastępczą może zostać małżeństwo albo osoba samotna. Pierwszeństwo w zakresie utworzenia rodziny zastępczej dla dziecka mają jego powinowaci oraz krewni. Do tego dochodzą jeszcze osoby wskazane przez jego rodziców.

Główne cechy, które powinny posiadać osoby zainteresowane utworzeniem rodziny zastępczej, to dawanie rękojmi należytego realizowania powierzonych im zadań. Równie ważna jest empatia, zaangażowanie, cierpliwość i wyrozumiałość.

Istotny może okazać się także wiek, bo to spore wyzwanie, zwłaszcza dla osób już nie najmłodszych. Stąd też dzieci najmłodsze trafiają do osób młodych, bo one mają więcej energii, sił i zdrowia, żeby zapewnić takim dzieciom właściwą opiekę. Równie istotne są wymagania w obszarze pomocy wychowawczo-profilaktycznej i realnych możliwości zaspokojenia potrzeb dziecka.

Jak zostać rodziną zastępczą? Warunki

Wypełnianie funkcji rodziny zastępczej może zostać powierzone osobom, które

• zapewniają rękojmię właściwego wypełniania pieczy zastępczej,
• nie były i nie są pozbawione władzy rodzicielskiej, a oprócz tego władza rodzicielska nie została im zawieszona ani ograniczona,
• wypełniają obowiązek alimentacyjny (gdy spoczywa on na nich w efekcie tytułu egzekucyjnego),
• nie podlegają ograniczeniom w zdolności do czynności prawnych,
• są władne w zakresie sprawowania prawidłowej opieki nad dzieckiem; musi to zostać potwierdzone przez zaświadczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej (wystawia je lekarz podstawowej opieki zdrowotnej),
• pozyskają opinię od psychologa o tym, że posiadają właściwą motywację i predyspozycję do wypełniania funkcji rodziny zastępczej,
• przebywają na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej,
• są w stanie zagwarantować właściwe warunki mieszkaniowe i bytowe (takie, które uczynią możliwym zaspokojenie indywidualnych potrzeb, w tym w obszarze rozwoju: fizycznego, emocjonalnego, społecznego, rozwoju pasji i odpowiedniej edukacji),
• nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo (także i to skarbowe); wówczas obligatoryjne jest uzyskanie zaświadczenia o niekaralności,
• nie ma ich w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym,
• w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej, przynajmniej jedna z osób, które tworzą także rodzinę, powinna posiadać stałe źródło dochodów (wymagane jest okazanie zaświadczenia o zarobkach i zatrudnieniu).

Jak zostać rodziną zastępczą – jak to wygląda krok po kroku

1. Żeby zostać rodziną zastępczą, trzeba złożyć stosowny wniosek do organizatora pieczy zastępczej (MOPS/PCPR/MOPR). Pierwszy etap do dostarczenie wszystkich wymaganych dokumentów i zaświadczeń lekarskich. Wymagane są m.in.: kopie dokumentów osobistych, kopie skróconego aktu małżeństwa, potwierdzenie braku choroby psychicznej, zaświadczenie o niekaralności (zob. wyżej) itd.
2. Następny etap to wizyta pracownika organizatora pieczy zastępczej (MOPS/PCPR/MOPR). On musi ocenić warunki mieszkaniowe rodziny i sprawdzić, czy dziecko będzie miało własny pokój, miejsce na biurko itd.
3. Kolejny krok to spotkanie z psychologiem pieczy zastępczej. Om musi zweryfikować motywację i predyspozycje psychologiczne kandydatów. Jeśli wystawiona przez niego opinia będzie pozytywna, wówczas rodzina zostanie skierowana na szkolenie kwalifikacyjne. Trwa ono ok. 3 miesiące. Najczęściej odbywa się przez kilka godzin w tygodniu. Wówczas jego uczestnicy zaznajamiają się z (m.in.):

• wybranymi elementami psychologii wychowawczej i rozwojowej, pedagogiki,
• wybranymi zagadnieniami, które odnoszą się do praw dziecka,
• sposobami, które ułatwiają przezwyciężanie kryzysowych, problematycznych sytuacji.

Po zakończeniu wyżej wymienionych kroków kandydat/kandydaci na złożony pisemny wniosek otrzymują zaświadczenie, które ich uprawnia do przyjęcia pod opiekę dzieci. W tego rodzaju dokumencie znajduje się informacja o uprzednio wybranej formie rodziny zastępczej i o liczbie oraz wieku dzieci, jakie dani kandydaci będą w stanie przyjąć do swego domu.

Przywileje rodziny zastępczej – czy dostaje się za to pieniądze?

Na każde dziecko przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów związanych z jego utrzymaniem:

• 1002,00 zł na miesiąc – przy dziecku ulokowanym w rodzinie zastępczej spokrewnionej,
• 1517,00 zł na miesiąc – przy dziecku ulokowanym w rodzinie zawodowej, niezawodowej i rodzinnym domu dziecka.

Ponadto na dziecko z orzeczoną niepełnosprawnością przysługuje dodatek: 306,00 zł na miesiąc. Do tego jeszcze dochodzi świadczenie wychowawcze w wysokości 800 zł na miesiąc. Poza tym fakultatywnie można jeszcze otrzymać:

• dofinansowanie do wypoczynku,
• świadczenie na pokrycie kosztów skorelowanych z potrzebami przyjmowanego dziecka.

Oprócz tego rodziny zastępcze mogą także otrzymać bezpłatne wsparcie specjalistyczne (np. pedagogiczne, psychologiczne, prawne); mogą również brać udział w różnego rodzaju kursach i szkoleniach. Do tego dochodzą jeszcze grupy wsparcia.

Rodzinom zastępczym zawodowym i osobom, które prowadzą rodzinny dom dziecka, przysługuje wynagrodzenie. Nie może być ono niższe niż kwota 4100 zł miesięcznie. Z kolei rodzinie zastępczej zawodowej, która spełnia funkcję pogotowia opiekuńczego, przysługuje wynagrodzenie, które nie może być niższe niż kwota 5084 zł miesięcznie.

Rodzina zastępcza zawodowa i niezawodowa może również otrzymać fundusze na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym albo domu jednorodzinnego. Jego wysokość odpowiada kosztom, które są ponoszone na czynsz, wszelkie opłaty (np. za wodę, ogrzewanie, prąd, odbiór nieczystości płynnych i stałych, abonament radiowy i telewizyjny, usługi telekomunikacyjne i te skorelowane z kosztami eksploatacji).

Komentarze Jak zostać rodziną zastępczą? Wszystko, co trzeba wiedzieć (0)

      2 + 1 = ?