Renta wdowia – komu przysługuje, ile wynosi?
Co to jest renta wdowia?
Warto zacząć od tego, że renta wdowia nie jest osobnym i nowym świadczeniem. Za pomocą tego pojęcia określa się koncepcję wypłaty wdowie albo wdowcowi, który jest uprawniony do emerytury albo do renty, części świadczenia rentowo-emerytalnego po zmarłym małżonku. Może być również na odwrót – gdy to będzie bardziej opłacalne dla osoby, która owdowiała. Wówczas otrzymuje ona pełne świadczenie po małżonku i część swojego świadczenia. Z tego względu rząd używa terminu świadczenia w zbiegu. To świadczenia, które są należne wdowie albo wdowcowi z jego własnego emerytalno-rentownego ubezpieczenia oraz drugiego świadczenia (jego części) po zmarłym małżonku.
Do końca 2024 roku, w obliczu zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, miała zastosowanie reguła wypłaty tylko jednego świadczenia. Osoba, która była uprawniona do tego rodzaju świadczeń, musiała zadecydować, które z nich będzie otrzymywać. Gdy sama w tej materii nie podjęła decyzji, wówczas otrzymywała świadczenie, które było wyższe. Reguła ta obowiązywała również w obliczu zbiegu prawa do renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi.
Od 2025 roku wdowcy oraz wdowy są uprawnieni do dwóch świadczeń emerytalno-rentowych (włącznie z rentą rodzinną po zmarłym małżonku). Mogą przy tym zadecydować, czy chcą pobierać całą rentę rodzinną oraz 15% własnego świadczenia, czy na odwrót.
Od kiedy renta wdowia będzie wypłacana?
Ustawa o rencie wdowiej zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku (od tego dnia można składać wnioski). Trzeba jednak pamiętać o tym, że prawo do uzyskania świadczenia na podstawie reguły zbiegu oraz jego wypłata na jej podstawie zacznie następować od 1 lipca 2025 roku.
Stanowisko Rady Ministrów w tej materii jest takie, że odsunięcie w czasie wypłaty świadczenia jest nieodzowne, żeby Zakład Ubezpieczeń Społecznych i pozostałe organy emerytalno-rentowe były w stanie właściwie przygotować się do realizacji tego zadania.
Ile wynosi renta wdowia?
Aktualnie wdowcy oraz wdowy mogą pobierać tylko jedno świadczenie – to wybrane spośród dwóch dostępnych opcji – własne świadczenie albo rentę rodzinną. Od 2025 roku (od 1 lipca) będą mieli do wyboru pełną rentę rodzinną i 15% własnego świadczenia albo na odwrót. Warto dopowiedzieć, że od 1 stycznia 2027 roku drugie świadczenie będzie podlegało podwyższeniu z 15 do 25%.
Identyczne opcje do wyboru będą mieć również osoby, które są uprawnione do świadczenia przedemerytalnego albo do zasiłku, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, emerytury pomostowej czy renty szkoleniowej. Suma świadczeń ustalonych w zbiegu nie może być wyższa od trzykrotności najniższej emerytury (od 1 marca 2025 roku to 5636,73 zł brutto). Do tego limitu wlicza się także świadczenia, które wypłacają instytucje zagraniczne oraz pozostałe dodatki i jednorazowe świadczenia. W sytuacji, gdy suma świadczeń w zbiegu będzie wyższa niż trzykrotność najniższej emerytury, świadczenie będzie podlegało pomniejszeniu o kwotę przekroczenia.

Komu przysługuje renta wdowia?
Nowe przepisy zapewniły możliwość łączenia renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi, które są należne w tego rodzaju organów jak: KRUS, ZUS, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA, Wojskowe Biuro Emerytalne i Biuro Emerytalne Służby Więziennej. Posiadanie statusu wdowca labo wdowy i prawo do obu świadczeń nie są wystarczające, żeby otrzymać rentę wdowią.
Żeby otrzymać rentę wdowią, należy spełnić następujące warunki:
- do dnia śmierci męża/żony być z nim we wspólności małżeńskiej,
- mieć przynajmniej 60 lat (kobiety) albo 65 lat (mężczyźni),
- uzyskać prawo do renty rodzinnej nie wcześniej niż przed skończeniem 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna),
- nie można także zawrzeć nowego związku małżeńskiego.
Wdowa albo wdowiec ma prawo do zbiegu świadczeń z rentą rodzinną jedynie po ostatnim mężu/żonie.
Uzyskanie renty wdowiej będzie możliwe, gdy wdowiec albo wdowa będą mieli ustalone prawo do renty rodzinnej. Jeśli wcześniej nie starali się o jej pozyskanie, muszą złożyć wniosek na formularzu ERR jeszcze tego roku. Ponadto do 30 czerwca trzeba złożyć wniosek dotyczący ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (formularz ERWD). Podobny tok postępowania obejmuje osoby, które już mają przyznaną rentę rodzinną, jeśli wcześniej nie składały wniosku o przyznanie emerytury.
Renta wdowia – wniosek. Od kiedy można składać i gdzie?
Od 1 stycznia 2025 roku można składać wnioski o rentę wdowią. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że prawo do tego rodzaju świadczenia będzie przyznane od miesiąca, w którym złożono wniosek (nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.).
Osoby, które już mają ustalone prawo do renty rodzinnej i do własnego świadczenia, nie muszą załączać żadnych dokumentów do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Jeśli będą chciały złożyć wniosek o rentę wdowią elektronicznie, a nie mają konta w systemie eZUS, wówczas pracownik tej placówki może im pomóc je założyć. Żeby do tego doszło, należy skontaktować się z Zakładem Usług Społecznych (osobiście, telefonicznie, w trakcie e-wizyty albo poprzez [email protected]).
Renta wdowia a renta rodzinna
Renta rodzinna to nie tylko ta, którą wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ale również i ta, którą otrzymuje się z innych instytucji rentowo-emerytalnych. Warunki, jakie obowiązują w przypadku renty rodzinnej, są inne od tych, które mają zastosowanie w przypadku wypłacania połączonych świadczeń (renty wdowiej).
Z obowiązujących aktualnie przepisów wynika, że wdowa może uzyskać prawo do renty rodzinnej od 50 roku życia albo wcześniej (np. gdy w momencie śmierci męża nie była zdolna do pracy). Z kolei jednym z warunków, które obowiązują w odniesieniu do wypłaty połączonych świadczeń, jest uzyskanie prawa do renty rodzinnej nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat (w przypadku kobiet).
Zgodnie z przepisami wdowa może nabyć prawo do renty rodzinnej w wieku 50 lat lub wcześniej (np. jeśli w chwili śmierci męża była niezdolna do pracy). Z kolei jednym z warunków do wypłaty połączonych świadczeń jest nabycie prawa do renty rodzinnej nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat (dla kobiety). Tym samym wdowa, która nabyła prawo do renty rodzinnej w wieku 50 lat, nie spełnia wymogów do uzyskania połączonych świadczeń (renty wdowiej).
Zobacz też inne nasze artykuły z działu PORADY!
Komentarze Renta wdowia – komu przysługuje, ile wynosi? (0)
Co to jest i komu przysługuje zasiłek pielęgnacyjny?
Od kiedy przysługuje świadczenie rodzicielskie?

Świadczenie rehabilitacyjne – wniosek, ile wynosi, czy łatwo dostać?

Jak zostać rodziną zastępczą? Wszystko, co trzeba wiedzieć

Zakład poprawczy, czyli „poprawczak” – co to jest, jak wygląda, dla kogo?
