Renta wdowia 2025 – wniosek, komu przysługuje, od kiedy?
Czym jest renta wdowia?
W potocznym (wcześniej obowiązującym) rozumieniu pojęcia renta wdowia to koncepcja wypłacania wdowie albo wdowcowi części świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym współmałżonku (jeśli był do niego uprawniony). Współcześnie w grę wchodzi także druga opcja: pełne świadczenie po małżonku i części własnego świadczenia albo całe własne świadczenie i część należna po małżonku.
Do końca 2024 roku w obliczu zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych miała zastosowanie reguła wypłaty tylko jednego świadczenia. Wówczas osoba, która była uprawniona do takich świadczeń, musiała zadecydować, które z nich będzie otrzymywać. Gdy sama w tej materii nie podjęła decyzji, wtedy uzyskiwała świadczenie najbardziej dla niej korzystne (najwyższe). Reguła ta obowiązywała również w obliczu zbiegu prawa do renty rodzinnej z pozostałymi świadczeniami rentowo-emerytalnymi.
Od 2025 roku wdowcy i wdowy, którzy mają prawo do minimum dwóch świadczeń emerytalno-rentowych (włącznie z rentą rodzinną po zmarłym małżonku), mogą zadecydować, czy będą otrzymywać całą rentę rodzinną i 15% własnego świadczenia, czy na odwrót.
Początkowo renta wdowia będzie wypłacana pod postacią jednej z opcji:
- 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej,
- 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia.
W dedykowanym formularzu można zaznaczyć, żeby to Zakład Ubezpieczeń Społecznych zadecydował o wyborze bardziej opłacalnej dla danej osoby opcji.
Dopiero od 1 stycznia 2027 roku wysokość drugiego ze świadczeń zostanie zwiększona – z 15 do 25%.
Renta wdowia – kto może się ubiegać?
O rentę wdowią może się ubiegać osoba, która jest wdową/wdowcem, gdy spełni następujące warunki:
- osiągnie aktualnie obowiązujący wiek emerytalny (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn),
- pozostawała we wspólności małżeńskiej do momentu śmierci męża/żony,
- nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed uzyskaniem wyżej wskazanego wieku emerytalnego,
- nie zawarła kolejnego związku małżeńskiego.
Warto także wiedzieć, że wdowcowi albo wdowie przynależy prawo do zbiegu świadczeń jedynie po ostatnim małżonku. Z kolei prawo do świadczeń w obliczu zbiegu z rentą rodzinną wygasa wraz z dniem, który poprzedza wejście w nowy związek małżeński.
Ile wynosi renta wdowia?
Średnia wysokość renty wdowiej
Z ustaleń resortu rodziny, pracy i polityki społecznej wynika, że średnia wysokość renty wdowiej w pierwszym okresie (lata 2025-2026) to około 300 zł miesięcznie. To następstwo wdrożenia przepisów, które umożliwiają:
- od 1 lipca 2025 roku do 31 grudnia 2026 roku – wypłacanie 15% drugiego ze świadczeń,
- od 1 stycznia 2027 roku – podwyższenie tej kwoty do 25%.
Przykładowe wyliczenia renty wdowiej 2025
Przykład 1. Wdowa jest uprawniona do emerytury w wysokości 2600 zł, a także do renty rodzinnej w wysokości 2200 zł. Aktualnie pobiera emeryturę, bo jest to w jej przypadku świadczenie korzystniejsze. Wdowa zawnioskowała o wypłacenie jej świadczeń w zbiegu. We wniosku zaznaczyła, że chce pobierać 100% emerytury i 15% renty rodzinnej.
Wdowa ta nie przekracza obowiązującego limitu w zakresie wysokości pobieranej emerytury, tym samym będzie otrzymywać 2600 zł własnej emerytury i 330 zł renty rodzinnej.
Przykład 2. Wdowa, która ma 62 lata, jest uprawniona do renty rodzinnej po zmarłym mężu 3000 zł i do emerytury policyjnej 2550 zł. Z uwagi na to, że spełnia wszystkie warunki, które obowiązują w przypadku renty wdowiej, nabędzie prawo do wypłaty renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia (3000 zł + 382,50 zł). Czy jeśli wstąpi w nowy związek małżeński, nadal będą jej przysługiwały oba świadczenia?
Jeśli zmieni stan cywilny, utraci prawo do łącznej wypłaty świadczeń i będzie mogła pobierać tylko jedno z nich (korzystniejsze albo to, na które sama się zdecyduje).
Warto nadmienić, że nieco inne zasady mają zastosowanie w przypadku wdów i wdowców, którzy posiadają:
- prawo do renty rodzinnej i równocześnie
- prawo do emerytury oraz do renty z tytułu niezdolności do pracy powstałej w następstwie choroby zawodowej albo przy pracy.
Takim osobom (jeśli złożą w tej sprawie odpowiedni wniosek), Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wypłacać:
- 100% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego, 50% emerytury i 15% renty rodzinnej albo
- 100% emerytury, 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego i 15% renty rodzinnej albo
- 100% renty rodzinnej, 15% emerytury i 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego.
Takie same zasady będą miały zastosowanie również i wówczas, gdy dana osoba będzie miała prawo do renty rodzinnej i do innych świadczeń (tych, które zostały wymienione w przepisach ustawy z 29 maja 1974 roku o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin).
Renta wdowia 2025 wniosek – jakie dokumenty trzeba złożyć?
Kluczowe jest przede wszystkim to, żeby zgromadzić dokumenty, które są obligatoryjne do załączenia do wniosku o rentę rodzinną. Są to:
- dokument, który potwierdzi datę urodzenia wnioskodawcy (np. dowód osobisty, paszport),
- aktualny odpis aktu małżeństwa,
- odpis aktu zgonu (dokument, który potwierdzi datę urodzenia oraz zgonu osoby, po której ma zostać przyznana renta).
Jeśli wszystkie wymagane dokumenty już się udało zgromadzić, należy wypełnić wniosek ERR. Udostępniono go na stronie Zakładu Usług Społecznych albo w poszczególnych oddziałach ZUS. Po wypełnieniu należy go tam złożyć. W tym samym czasie można złożyć wniosek o przyznanie renty rodzinnej. Prawo do tego rodzaju świadczenia zostanie przyznane do 30 dni.
Dopiero wtedy, gdy uzyska się prawo do renty rodzinnej, ZUS będzie mógł zacząć rozpatrywać wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń (przyznanie renty wdowiej).
Z obowiązujących w tej materii przepisów wynika, że aby móc uzyskać zwiększone świadczenie już za lipiec, wniosek o nie należy złożyć do końca tego miesiąca. Wynika to z tego, że do końca lipca trzeba mieć ustalone prawo do renty rodzinnej (i złożony wniosek o rentę wdowią).
Nie bez znaczenia jest także i to, że można łączyć świadczenia, które pochodzą z różnych instytucji. Nie każdy wie, że rentę rodzinną można uzyskać nie tylko z ZUS. Oprócz tego wypłacają ją także inne organy rentowe albo emerytalne (np. policyjna renta rodzinna, rolnicza renta rodzinna, wojskowa renta rodzinna).
Gdy wdowiec albo wdowa ma prawo do świadczeń z ZUS i innej instytucji rentowej albo emerytalnej (np. Wojskowe Biuro Emerytalne), to wtedy najpierw ZUS zweryfikuje prawo do łącznej wypłaty świadczeń, a w dalszej kolejności każda z tych placówek będzie osobno wypłacała świadczenie, które jest w jej gestii.
Harmonogram wypłat renty wdowiej 2025
Kiedy ruszą wypłaty renty wdowiej?
Renty wdowie ruszą z początkiem lipca. Żeby w tym miesiącu je otrzymać, trzeba odpowiednio szybko złożyć wniosek (najpóźniej 31 lipca 2025 r.). Gdy wniosek zostanie złożony później, nie uzyska się świadczenia za lipiec. Wówczas środki będą wypłacane dopiero od miesiąca, w którym został złożony wniosek.
Harmonogram wypłat renty wdowiej
Renty wdowie będą podlegały wypłacaniu przez ZUS w terminach, które obowiązywały wcześniej (1., 6., 10., 15., 20., i 25. dnia miesiąca).
Renta wdowia limity i ograniczenia
Renta wdowia zostanie przyznana, gdy wysokość pobieranej renty rodzinnej albo emerytury nie przekracza trzykrotności najniższej emerytury (5636,73 zł brutto). Gdy jest wyższa, to wtedy tego rodzaju renta już nie przysługuje.
Co znamienne, ma w tym wypadku zastosowanie limit – maksymalna wysokość obu świadczeń nie może przewyższyć trzykrotności minimalnej emerytury. Gdyby do tego doszło, to wtedy świadczenie będzie podlegało pomniejszeniu o kwotę przekroczenia.
Renta wdowia a podatki i inne świadczenia
Renta wdowia, tak samo, jak i pozostałe świadczenia emerytalno-rentowe, jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Od łącznej sumy świadczeń zabierana jest zaliczka na podatek dochodowy, a oprócz tego zostaje także potrącona składka na ubezpieczenie zdrowotne.
W przypadku renty wdowiej obowiązują następujące progi podatkowe:
- pierwszy próg podatkowy (12%) – dotyczy dochodów do 120 tys. w ciągu roku,
- drugi próg podatkowy (32%) – obejmuje nadwyżki dochodów od powyżej 120 tys. zł w ciągu roku.
Warto przypomnieć, że w ramach pierwszego progu podatkowego jest brana pod uwagę kwota zmniejszająca podatek (jej wysokość to 3600 zł). To następstwo kwoty wolnej od podatku, która wynosi 30 tys. zł (30 tys. zł razy 12% daje 3600 zł).
W 2025 roku kwota wolna od podatku wynosi 30 tys. zł. Jest to równoznaczne z tym, że jeśli w sumie dochody rencisty albo emeryta (w tym renta wdowia) nie przekraczają tej sumy, to nie zapłaci on podatku dochodowego.
Komentarze Renta wdowia 2025 – wniosek, komu przysługuje, od kiedy? (0)
Renta socjalna – będą zmiany
Co NIK będzie kontrolować w 2025 roku? Kto będzie pod lupą?
Oświadczenie odbiorcy uprawnionego tylko do 31.01.2025 r.
Będzie zmiana właściwości organów
Co się zmieni w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej?
