Wypalenie zawodowe pracownika socjalnego
Praca pracownika socjalnego wiąże się z emocjonalnym zaangażowaniem w sprawy Klienta. Pracownik musi dokładnie poznać sytuacje bytowe osób i rodzin zgłaszających się po pomoc. Poznawanie ich sytuacji łączy się uważnym słuchaniem, empatią, towarzyszeniem w procesie pomocowym, udzielaniem wsparcia na każdym etapie, motywowaniem.
Cierpienie, niesprawiedliwość, tragedie życiowe, dramaty, ubóstwo – z tymi zjawiskami w swojej codziennej pracy styka się osoba wykonująca zawód pracownika socjalnego.
Wieloletnie wykonywanie zawodu może przyczynić się do tego, że pracownik socjalny zaczyna mieć zaburzony obraz samego siebie i otaczającego go świata.
W wyniku długoterminowego stresu pracownik socjalny może ulec wypaleniu zawodowemu. Początek wypalenia zawodowego może zostać niezauważony. Stan ten nie jest konsekwencją nagłych zdarzeń, lecz powolnym procesem. Osoba może zdawać się wycofana, mieć stany depresyjne, poczucie pustki, samotności. Symptomy wypalenia zawodowego mogą być fizyczne, to m.in. poczucie zmęczenia, problemy ze snem, problemy zdrowotne, stosowanie używek, zaburzenia pokarmowe, ale także emocjonalne i psychiczne, które manifestują się jako utrata umiejętności odpoczywania, obniżenie nastroju, nadmiernie emocjonalne reakcje, poczucie osamotnienia, obniżenie zainteresowanie członkami rodziny.
Do stanu wypalenia zawodowego może doprowadzić pracownika socjalnego także posiadanie norm i wartości sprzecznych z celami instytucji.
Również osoby posiadające duże ambicje i poczucie braku zadowalających wyników z własnych działań mogą zacząć odczuwać rozczarowanie i braku chęci do dalszego działania. Brak możliwości rozwoju zawodowego przyczynia się do popadania w rutynę, a na dalszym etapie powoduje utratę wiary we własne możliwości, poczucie niekompetencji, bezradność – osoba nie widzi dla siebie żadnych perspektyw.
Wypalony pracownik socjalny zaczyna zmieniać przekonania i zachowanie, obniża się jakość wykonywanej przez niego pracy. Zmienia także jego nastawienie do Klienta pomocy społecznej, staje się on cyniczny, lekceważący i agresywny.
Popadanie w stan wypalenia zawodowego zależy w dużej mierze od cech indywidualnych, osobowości, umiejętności radzenia sobie ze stresem. Pracownik socjalny nie może dopuszczać do sytuacji, gdy sprawy Klienta pomocy społecznej stają się ważniejsze od jego własnych. Po zakończonej pracy każdego dnia powinien skupić się na życiu swoim rodziny, mieć hobby, pasje, wykonywać czynności, które nie są związane z pracą zawodową.
