Czy świadczenie wychowawcze mogą otrzymać osoby samotnie wychowujące dzieci, rodziny zastępcze, patchworkowe oraz wychowujące dzieci adoptowane?
Ustawodawca konstruując ustawę z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r. poz. 195) – dalej jako p.p.w.d – stworzył definicję legalną osoby samotnie wychowującej dziecko. Za wskazana osobę należy rozumieć: pannę, kawalera, wdowę, wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem (art. 2 pkt 13 p.p.w.d). Ustawodawca nie pozbawił możliwości skorzystania w/w osoby ze świadczenia wychowawczego zarówno na pierwsze, jak i na każde kolejne dziecko. Uzyskanie w/w świadczenia na pierwsze dziecko uzależnione jest od dochodu na członka rodziny. Inaczej jest w przypadku umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, gdyż w takich wypadkach świadczenia wychowawcze nie przysługuje.
Od 1 kwietnia 2016 r. wchodzą w życie przepisy znowelizowanej Ustawy o wsparciu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zgodnie z treścią art. 80 ust. 1a. rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka na każde umieszczone dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Również na wniosek dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego przysługuje on na każde umieszczone dziecko w wieku do ukończenia 18. roku życia w wysokości świadczenia wychowawczego (art. 115 ust 2a).
Ustawodawca nakreślił definicję legalną dziecka, przez które należy rozumieć: dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione oraz dziecko, w sprawie którego toczy się postępowanie o przysposobienie lub dziecko znajdujące się pod opieką prawną (art. 2 ust 5 p.p.w.d). Tym samym nie ograniczył on definicji jedynie „do własnych dzieci”. Nadto w skład rodziny wchodzą odpowiednio: małżonkowie, rodzice dzieci, opiekun faktyczny dziecka oraz zamieszkujące wspólnie z tymi osobami, pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia, a także dzieci, które ukończyły 25 rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w Ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2016 r. poz. 162). Natomiast w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, dziecko zalicza się jednocześnie do członków rodzin obojga rodziców (art. 2 pkt 16 p.p.w.d).
Wskazana konstrukcja przepisów prawa pozwala na ubieganie się o świadczenie wychowawcze również rodzinom patchworkowym.
