NSA podjął uchwałę dotyczącą opłat za DPS

Zgodnie z treścią art. 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Kierując się wskazanym przepisem prawa w dniu 11.06.2018r., Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę w składzie 7 sędziów w sprawie obowiązku wnoszenia przez osoby wskazane w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej – dalej powoływana jako u.p.s., opłat za pobyt w domu pomocy społecznej umieszczonej w nim osoby.

Jak podkreślił NSA, ustalenie ww. opłaty wymaga uprzedniego skonkretyzowania i zindywidualizowania tego obowiązku w stosunku do każdej ze zobowiązanych osób w decyzji administracyjnej na podstawie art. 59 ust. 1 u.p.s. w związku z art. 61 ust. 1 (mieszkaniec domu ) i ust. 2 u.p.s. (małżonek, zstępni przed wstępnymi ) lub w drodze umowy zawartej na podstawie art. 103 ust. 2 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ustawy o pomocy społecznej.

Zgodnie z treścią art. 61 ust. 2 u.p.s. opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:
1) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:

a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (1902zł), jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,

b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (1542zł), z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;

Tym samym w każdym przypadku, gdy ustalona w drodze umowy (umów) opłata nie będzie pokrywać rzeczywistego kosztu pobytu mieszkańca w domu pomocy społecznej, organ (Ośrodek pomocy społecznej) ma obowiązek wydać decyzję o ustaleniu wysokości należnej opłaty od osoby wymienionej w art. 61 ust. 1 pkt 2 (małżonek, zstępni przed wstępnymi) u.p.s., uwzględniając maksymalną dopuszczalność kwotowego obciążenia opłatą przy stosowaniu kryterium ustawowego wynikającego z art. 61 ust. 2 u.p.s.

Jak wskazuje NSA za I. Sierpowską (I. Sierpowska, komentarz do art. 103 ustawy o pomocy społecznej, Lex 2014), zawarcie umowy (o której mowa w art. 103 ust. 2 u.p.s.) z kolei ma na celu umożliwienie małżonkowi, zstępnym i wstępnym zadeklarowanie opłacania wyższego odsetka opłaty, aniżeli wynika to z przepisów o minimalnych obciążeniach ustalonych w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Tym samym w innym przypadku winna zostać wydana wspomniana już decyzja. Inna konstrukcja uniemożliwiłaby skorzystanie z rozwiązania zawartego w art. 64 u.p.s. tj. zwolnienie z opłaty.

Treść uchwały dostępna jest pod adresem:
https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/C02E3AE05C