Opieka wytchnieniowa – ostatnia chwila na złożenie wniosku

W odpowiedzi na wiadomość elektroniczną przesłaną w dniu 23 kwietnia 2019 r. dotyczącą Programu „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2019, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych uprzejmie prosi o przyjęcie poniższych wyjaśnień 1. Zgodnie z programem dla dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, oraz osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności lekarz specjalista - zgodnie z symbolem przyczyny niepełnosprawności znajdującej się na orzeczeniu, powinien uzupełnić Kartę oceny stanu pacjenta wg zmodyfikowanej skali Barthel? Powinien, czyli nie jest to obligatoryjne? Czy w przypadku dzieci jest jakiś przedział wiekowy od jakiego skala Barthel ma być stosowana? Najmłodsze dzieci nie są w stanie wykonywać samodzielnie czynności wskazanych w ww. skali, bez względu na to czy są osobami niepełnosprawnymi czy też nie. Program „Opieka wytchnieniowa – edycja 2019” jest pierwszym tego typu działaniem, mającym na celu okresowe wsparcie rodziców lub opiekunów osób niepełnosprawnych. Tegoroczna edycja programu ma charakter pilotażowy. Doświadczenia, uwagi i propozycje zebrane podczas jego realizacji będą stanowić podstawę do ewentualnej modyfikacji programu w kolejnych edycjach. Pozwoli to na dostosowanie działań podejmowanych w tym zakresie przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej do realnych potrzeb, uwzględniających także możliwości samorządu terytorialnego oraz Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Usługi opieki wytchnieniowej są w pierwszej kolejności kierowane do dzieci niepełnosprawnych z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby, a także wobec osób niepełnosprawnych ze znacznym stopniem niepełnosprawności. W celu oceny stanu osób niepełnosprawnych program proponuje stosowanie przez lekarza specjalistę „Karty oceny stanu pacjenta wg. zmodyfikowanej skali Barthel”. Skala Barthel została wprowadzona jedynie pomocniczo, by z usług nie były wykluczane dzieci niepełnosprawne z orzeczeniem łącznie ze wskazaniami oraz osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, które są niesamodzielne / zależne. Użyte w Programie sformułowania co do zasady w żadnej mierze nie wykluczają osób, np. ze spektrum autyzmu, z zaburzeniami psychicznymi, z niepełnosprawnościami sprzężonymi, ani też nie ograniczają możliwości korzystania przez rodziców lub opiekunów takich dzieci z usług opieki wytchnieniowej. Jeżeli gmina lub powiat, w ramach swoich możliwości organizacyjnych i finansowych, stwierdzi potrzebę objęcia Programem również tej grupy osób, wnioski takie powinny być rekomendowane przez Wojewodów do realizacji. 2. Czy z usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu całodobowego w środowiskowych domach samopomocy mogą korzystać tylko członkowie ŚDS, czy także osoby z zewnątrz, tj. nie będące członkami ŚDS. Czy usługi opieki wytchnieniowej mogą świadczyć osoby z zewnątrz, czy tylko pracownicy ŚDS? Zgodnie z opinią Ministerstwa Finansów wykorzystywanie pomieszczeń ŚDS do innych celów, niż wynikające z działalności ŚDS, może być uznane za działanie niezgodne z przepisami ustawy o finansach publicznych. Natomiast, opieka wytchnieniowa nie jest w ramach działalności ŚDS. Ponadto, ŚDS-y są finansowane w całości ze środków finansowych budżetu państwa, więc kogo będzie obejmowało dofinansowanie z programu? Zgodnie z Programem Gmina przyznaje usługę opieki wytchnieniowej w formie pobytu dziennego lub w formie pobytu całodobowego na wniosek członka rodziny lub opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę, wydając decyzję administracyjną. Z uwagi na powyższe także Gmina w ramach swoich możliwości organizacyjnych i finansowych decyduje o formie, czasie i ilości przyznanych godzin usługi opieki wytchnieniowej. 3. Po wykorzystaniu limitów, o których mowa w pkt 9 członek rodziny lub opiekun sprawujący bezpośrednią opiekę nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną, których dochód nie przekracza 350% obowiązującego od 1 października 2018 r. kryterium dochodowego określonego w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508 z późn. zm.), może nadal korzystać z ww. form usług przez okres kolejnych 240 godzin (w przypadku usług, o których mowa w Module I i III) oraz przez okres kolejnych 14 dni (w przypadku usług, o których mowa w Module II), za odpłatnością w wysokości 50 % kosztów realizacji tej usługi. Czy Gmina/Powiat pokrywa pozostałe 50% kosztów ze środków pochodzących z Programu czy ze środków własnych gminy? W przypadkach, o których mowa powyżej, gmina / powiat finansuje 50% pozostałych kosztów realizacji zadania świadczonego w formie usługi opieki wytchnieniowej – zastosowanie mają zapisy Programu znajdujące się w Dziale V pkt. 11, 14 i 15. 4. Zgodnie z programem Wójt, burmistrz, prezydent miasta / starosta może pokryć koszty obsługi Programu w wysokości faktycznie poniesionej, nie więcej niż 1% środków przekazanych na realizację tego Programu. Czy ten 1% liczymy od ogólnej kwoty środków z SFWON przekazanej przez gminę/powiat na dofinansowanie usług opieki wytchnieniowej osobom objętym programem (kolumna 15 zał. 1-A), czy od całkowitego kosztu świadczenia usług opieki wytchnieniowej przyznanej osobom objętym programem (kolumna 12 zał. 1-A), tj. środki z funduszu i środki własne gminy/powiatu? Koszty obsługi Programu w wysokości faktycznie poniesionej, nie więcej niż 1% środków przekazanych na realizację tego Programu, liczymy od ogólnej kwoty środków przekazanych przez Wojewodę Gminie / Powiatowi z Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. 5. Co jeżeli gmina nie posiada ośrodków wsparcia, w tym środowiskowych domów samopomocy posiadających miejsca całodobowego pobytu?  Czy żeby kierować do takiego ośrodka wsparcia gmina musi zawrzeć  porozumienie w sprawie powierzenia innej gminie zadania publicznego w zakresie pomocy społecznej zgodnie z rozporządzeniem w sprawie środowiskowych domów samopomocy? Zgodnie z Programem Gmina w ramach swoich możliwości organizacyjnych i finansowych decyduje o formie, czasie i ilości przyznanych godzin usługi opieki wytchnieniowej. W przypadku gdy do realizacji Programu przystąpi też inna Gmina z terenu powiatu, który również realizuje Program to wszystkie jednostki powinny ze sobą ściśle współpracować przy jego realizacji, w tym także podpisać stosowne porozumienia bądź umowy. 6. Zgodnie z programem moduł I jest kierowany do opiekunów sprawujących opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami pkt 7 i 8 orzeczenia, oraz osób o znacznym stopniu niepełnosprawności niekorzystającymi z żadnych form usług? Jeżeli opieka wytchnieniowa ma być realizowana w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej to jaka jest różnica między taką formą usługi a usługami opiekuńczymi? Różnica pomiędzy usługą opieki wytchnieniowej, a usługą opiekuńczą dotyczy m. in. braku odpłatności za usługę opieki wytchnieniowej. Zgodnie z pkt 10 Działu V Programu dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością oraz osoby niepełnosprawne, o których mowa powyżej, którym przyznano pomoc w postaci usług opieki wytchnieniowej nie powinny ponosić odpłatności za usługi przyznane w ramach Programu, w wymiarze o którym mowa w pkt 9. 7. Zgodnie z programem gmina przyznaje usługę opieki wytchnieniowej (Moduł I i Moduł II) wydając decyzję administracyjną. Jaką podstawę prawną ma wskazać gmina w tej decyzji? 8. Czy decyzję administracyjną może wydawać tylko gmina, czy także kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej? Usługę opieki wytchnieniowej należy realizować w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. 9. Zgodnie z programem w przypadku świadczenia usługi opieki wytchnieniowej koszt jednej godziny nie powinien przekroczyć: - w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej- 30 zł - w ośrodku wsparcia, domu pomocy społecznej - jako zorganizowanie usługi - 20 zł, - w przypadku świadczenia usługi opieki wytchnieniowej w formie poradnictwa psychologicznego lub terapeutycznego oraz nauki w zakresie pielęgnacji / rehabilitacji i dietetyki - 40 zł, - w przypadku świadczenia usługi opieki wytchnieniowej w formie pobytowej całodobowej - 180 zł (1 dzień). Czy chodzi o całkowity koszt świadczenia usług opieki wytchnieniowej (80% dofinansowania z programu+20% środki własne gminy), czy chodzi o kwotę dofinansowania z programu (80 % dofinansowania z Programu nie może przekroczyć kosztu wskazanego powyżej)? Powyższe kwoty stanowią całkowity koszt świadczenia usług opieki wytchnieniowej. 10. Domy Pomocy Społecznej jest placówką pobytu całodobowego, natomiast świadczenie usług opieki wytchnieniowej w domu pomocy społecznej uwzględniono we wniosku: załącznik 1A - „Opieka wytchnieniowa w formie pobytu dziennego”. Ponadto, w opisie realizacji Programu we wszystkich III Modułach nie zostały uwzględnione domy pomocy społecznej wśród miejsc w jakich ma być świadczona usługa opieki wytchnieniowej. • Jeśli opieka wytchnieniowa ma być świadczona w domach pomocy społecznej, to w jakim module i na jakich zasadach? • Czy uczestnikami mogą być osoby z zewnątrz i czy te usługi mogą świadczyć osoby z zewnątrz, czy tylko pracownicy DPS? • Czy osoby będą musiały być kierowane do odpowiedniego typu DPS  zgodnie z ustawą o pomocy społecznej? • Czy w pierwszej kolejności będą to musiały być domy działające na zlecenie jst? • Co jeżeli w DPS działających na zlecenie jst  nie ma pobytów czasowych? • Czy z DPS nie działającymi na zlecenie jst  gmina będzie musiała zawierać umowy? Usługa opieki wytchnieniowej w formie pobytu dziennego w Domach Pomocy Społecznej może być świadczona w Module I – zgodnie z pkt 3 Działu V jako forma zorganizowanej usługi. W Programie nie uwzględniono możliwości pobytu całodobowego w Domach Pomocy Społecznej ze względu na trudności o charakterze organizacyjno – prawnym dotyczące ich funkcjonowania. Uwzględniając powyższe Gmina podejmuje decyzję dotyczącą realizacji usługi opieki wytchnieniowej biorąc pod uwagę m. in. przepisy prawne, możliwości finansowe oraz organizacyjne. 11. Czy w przypadku kiedy realizatorem opieki wytchnieniowej będzie MOPS to czy ich pracownik socjalny mógłby być specjalistą zatrudnionym np. na umowę zlecenie lub z dodatkiem specjalnym i czy mógłby brać takie dziecko do swego mieszkania (zamiast placówki)? do 4 godzin dziennie lub nawet całodobowo? Usługę opieki wytchnieniowej należy realizować w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. 12. Czy z opieki wytchnieniowej może korzystać członek rodziny lub opiekun dziecka realizującego obowiązek szkolny w Ośrodku Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczym? Tak, z usługi opieki wytchnieniowej może korzystać członek rodziny lub opiekun dziecka realizującego obowiązek szkolny w Ośrodku Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczym.

Czy osoby które już mają inne formy wsparcia np. suo też mogą z tego skorzystać?