Nie zawsze należy wnosić odpłatność za pobyt w DPS rodzica

Ustawodawca w treści art. 64 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1283 z późn. zm.) wskazał otwarty katalog przypadków, kiedy organ może zwolnić osoby wnoszące opłatę lub obowiązane do wnoszenia opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej z tej opłaty częściowo lub całkowicie, na ich wniosek, jednak dopiero po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Jakie okoliczności zwalniają z wnoszenia opłaty za DPS?

We wskazanym katalogu znalazły się takie okoliczności jak:

1) wnoszenie opłaty za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;

2) wystąpienie uzasadnionych okoliczności, zwłaszcza długotrwałej choroby, bezrobocia, niepełnosprawności, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;

3) małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;

4) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko;

5) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty lub jej rodzic przebywała w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej, na podstawie orzeczenia sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej osobie kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańcowi domu;

6) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty przedstawi wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu;

7) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty wykaże, w szczególności na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku, rażące naruszenie przez osobę kierowaną do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu obowiązku alimentacyjnego lub innych obowiązków rodzinnych względem osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty.

Nad ostatnią z nich pochylił się WSA w Gliwicach, wskazując, że pkt 7 koresponduje z okolicznościami wskazanymi w dwóch poprzedzających go punktach, jednakże zaniedbania rodzicielskie w nim wymienione nie muszą być udokumentowane orzeczeniem sądu. Dysponowanie wyrokiem jest nie tylko dowodem, lecz także znaczącym argumentem przemawiającym za zwolnieniem z opłaty, nie zawsze jednak strona jest w stanie taki dowód przedstawić. Nie należą do odosobnionych przypadki, w których rodzice zachowywali się niegodziwie wobec swoich dzieci, a w sytuacji gdy sami potrzebują pomocy, domagają się jej bezwarunkowo od swoich zstępnych. Dlatego ustawodawca rozszerzył katalog przesłanek z art. 64 u.p.s., dodając do nich okoliczność zaniedbywania w przeszłości zadań rodzicielskich lub rażącego naruszenia obowiązku alimentacyjnego, bez konieczności potwierdzania tych faktów wyrokiem sądowym.

Jak podnosi WSA, w ramach przesłanek wskazanych w pkt 7 należałoby uwzględnić długotrwałe niepłacenie alimentów lub ich przekazywanie w niepełnym wymiarze, porzucenie dziecka, długotrwałe niesprawowanie nad nim opieki, zmuszanie go do pracy lub działalności przestępczej, stosowanie przemocy.

Trzeba zaznaczyć, że okoliczności, na które zamierza powołać się osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty, muszą być rażące i muszą zostać udowodnione. Nie wymaga się co prawda przedłożenia orzeczenia sądu, niemniej konieczne jest przedstawienie dowodów w postaci dokumentów (np. decyzji przyznającej świadczenie z funduszu alimentacyjnego na skutek bezskuteczności egzekucji wobec dłużnika alimentacyjnego) lub innych, w tym zeznań świadków. Natomiast za rażące naruszenie innych niż obowiązek alimentacyjny obowiązków rodzinnych uznaje się podejmowanie w sposób uporczywy wobec zobowiązanego do wnoszenia opłaty obiektywnie społecznie potępianych działań, takich jak wszczynanie awantur, ubliżanie, rzucanie wyzwisk, używanie przemocy fizycznej, brak jakiegokolwiek zainteresowania losem członka rodziny, w tym zupełny brak wsparcia i pomocy w sytuacjach tego wymagających. Jeżeli wskutek tego rodzaju zachowań pensjonariusz domu pomocy społecznej doprowadził do całkowitego zerwania więzi rodzinnych z obowiązanym do wnoszenia opłaty, będzie można mówić o spełnieniu warunku rażącego naruszenia obowiązków rodzinnych w rozumieniu art. 64 pkt 7 u.p.s.

Należy jednocześnie pamiętać, że sam przepis ma charakter fakultatywny, tym samym organ nie ma wskazanego obowiązku pomimo ziszczenia się zawartej w nim przesłąnki.

Orzeczenie WSA:

https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/B544F46B5B

Komentarze Nie zawsze należy wnosić odpłatność za pobyt w DPS rodzica (0)

      3 + 3 = ?