Pracownik socjalny kuratorem ustanowionym przez sąd dla osoby chorej psychicznie
Sąd może przyznać osobie chorej psychicznie kuratora w osobie pracownika socjalnego. Dzieje się tak najczęściej w sytuacjach, gdy osoba nie posiada rodziny własnej albo jeśli członkowie rodziny budzą dla sądu wątpliwości co do prawidłowego sprawowania przez nich kurateli, albo jeśli członkowie bliższej lub dalszej rodziny odmówią pełnienia takiej roli.
Kuratora przyznaje się najczęściej osobie, która ma ograniczoną zdolność do podejmowania czynności prawnych i potrzebuje pomocy przy prowadzeniu swoich spraw, a jej stan nie uzasadnia całkowitego ubezwłasnowolnienia i tym samym przyznania opiekuna prawnego. Kuratorem może zostać osoba, która posiada całkowitą zdolność do podejmowania czynności prawnych. Musi być osobą pełnoletnią, korzystająca z praw publicznych i oczywiście nie może być osobą ubezwłasnowolnioną.
Sąd przy ustalaniu kuratora będzie brał również pod uwagę opinię społeczną o kandydacie potwierdzającą, czy osoba będzie prawidłowo wypełniała powierzone obowiązki. Kandydat powinien cieszyć się nieposzlakowaną opinią, stanem zdrowia pozwalającym na pełnienie funkcji kuratora oraz nie może być karany za przestępstwo popełnione umyślnie.
Przez wzgląd na dobro osoby kuratorem powinna zostać osoba z rodziny. W przypadku braku takich osób sąd zwraca się o wskazanie kuratora do właściwej jednostki organizacyjnej pomocy społecznej. Pracownik socjalny, aby móc pełnić rolę kuratora, musi wyrazić zgodę na pełnienie tej funkcji. Do zadań kuratora należą głównie: reprezentowanie, piecza i zarządzanie.
Reprezentowanie oznacza zastępowanie osoby będącej pod kuratelą przy wykonywaniu czynności prawnych i składaniu oświadczeń woli.
Przez pieczę należy rozumieć takie czynności kuratora, aby osoba objęta kuratelą miała środki do życia, miała zapewnioną opiekę lekarską, aby sobie i innym nie szkodziła oraz nie stwarzała zagrożenia. Kurator ma także obowiązek pilnowania wizyt lekarskich i dbania o systematyczne zażywanie lekarstw.
Zarządzanie natomiast polega na dbaniu o majątek, czyli właściwym wykorzystywaniu dochodów osoby będącej w kurateli, tak aby z posiadanych środków były uregulowane rachunki mieszkaniowe, zakupione pożywienie i środki higieniczne oraz lekarstwa. Zarządzać majątkiem podopiecznego kurator może jedynie w zakresie, w jakim ustanowi to sąd.
Kurator w razie konieczności może starać się o umieszczenie osoby w odpowiedniej placówce np. środowiskowym domu samopomocy, warsztatach terapii zajęciowej, szpitalu czy w domu pomocy społecznej, jednakże na to potrzebna jest odrębna zgoda sądu.
Kurator nie jest zobowiązany do ponoszenie jakichkolwiek nakładów i wydatków na rzecz podopiecznego.
Najczęściej za swoją pracę kurator nie otrzymuje wynagrodzenia, ma jednak możliwość zwrócenia się do sądu z wnioskiem o przyznanie wynagrodzenia. Przestaje pełnić swoje obowiązki w momencie, kiedy sąd uchyli ubezwłasnowolnienie.