Kiedy decyzja administracyjna jest nieważna?
Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują kilka sytuacji, w których stwierdza się nieważność decyzji wydanej przez organ w danej sprawie.
Pierwszą sytuacją stwierdzenia nieważności decyzji jest wydanie jej z naruszeniem przepisów o właściwości. Każda sprawa powinna być załatwiona przez organ właściwy. W przypadku pomocy społecznej właściwy do rozpatrzenia sprawy będzie organ w miejscu zamieszkania lub pobytu wnioskodawcy.
Kolejną przesłanką do postanowienia o nieważności decyzji jest wydanie jej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Każdy organ administracji publicznej ma obowiązek działać na podstawie przepisów prawa. Niedopuszczalne są sytuacje wydawania decyzji bez powołania się na określony przepis prawa oraz wydanie ich niezgodnie z prawem.
Jeżeli organ wyda decyzję w sprawie, która już uprzednio była rozstrzygnięta decyzją ostateczną, także taka decyzja staje się nieważna.
Stwierdzenie nieważności następuje także wtedy, gdy decyzja została skierowana do osoby, która nie jest w danej sprawie stroną.
Zdarzają się sytuacje, że organ wydaje decyzje, które już w chwili wydawania były niewykonalne i możliwość ich wykonania nigdy nie nastąpi. W tej okoliczności także zasadne jest stwierdzenie nieważności decyzji.
Nieważność decyzji stwierdza się również, gdy jej wykonanie niesie ze sobą dokonanie czynu zagrożonego karą oraz kiedy decyzja zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.
Jeżeli od dnia doręczenia decyzji lub jej ogłoszenia upłynęło 10 lat oraz gdy decyzja wywołała skutki już nieodwracalne, nie stwierdza się nieważności decyzji. Zasada taka jednak nie odnosi się do wszystkich w/w sytuacji, a jedynie do do przypadków, gdy decyzja wydana została przez niewłaściwy organ, gdy wydano decyzję w sprawie rozstrzygniętej wcześniej decyzją ostateczna, kiedy decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną oraz gdy decyzja zawiera wadę.
Nieważność decyzji stwierdza organ wyższego stopnia, chyba że decyzję wydał minister lub samorządowe kolegium odwoławcze – wówczas ten sam organ.
Postępowanie w kwestii stwierdzenia nieważności decyzji może być wszczęte na wniosek strony lub z samego urzędu.
