NIK: tysiące decyzji administracyjnych wydanych bez upoważnienia

Najwyższa Izba Kontroli w latach 2017–2019 dokonała kontroli obowiązujących upoważnień do wydawania decyzji administracyjnych (wydanych na postawie art. 46 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa, art. 38 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 39 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym a także art. 268a k.p.a. i art. 143 § 1 Ordynacji podatkowej) oraz wykonywania innych czynności w postępowaniu administracyjnym (art. 268a k.p.a. i art. 143 § 1 Ordynacji podatkowej).

W związku z w/w kontrolą Najwyższa Izba Kontroli widzi potrzebę podjęcia inicjatywy ustawodawczej mającej na celu:

1) Dokonania zmiany art. 27c ust. 5 ustawy o samorządzie województwa, art. 25c ust. 5 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 24h ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym w taki sposób, aby przepisy te jednoznacznie określały termin złożenia pierwszego i ostatniego oświadczenia majątkowego przez osobę, która została upoważniona do wydawania decyzji administracyjnych w imieniu marszałka województwa, starosty i wójta.
2) Określenia w ustawach o samorządzie województwa, samorządzie powiatowym i samorządzie gminnym terminu, w jakim powinno nastąpić udostępnienie w BIP jawnych informacji zawartych w oświadczeniu majątkowym, tj. realizacji obowiązku wynikającego odpowiednio z art. 27d ust. 3, art. 25d ust. 3 oraz art. 24i ust. 3 ww. ustaw.

Jak ustalono w toku kontroli, wiele decyzji zostało podpisanych przez osoby nieuprawnione. Dotyczyły one m.in.:

• podatku od nieruchomości,
• podatku rolnego,
• podatku leśnego,
• podatku od środków transportowych,
• określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi,
• zezwolenia na handel napojami alkoholowymi,
• przyznania dodatku mieszkaniowego,
• rejestracji pojazdów,
• wydania praw jazdy,
• usunięcia pojazdu,
• cofnięcia lub przywrócenia uprawnień do kierowania pojazdami,
• skierowania na badania lekarskie lub psychologiczne na podstawie ustawy z dnia 5 stycznia
• 2011 r. o kierujących pojazdami,
• wyłączenia gruntów z produkcji rolnej.

 

Wydanie decyzji administracyjnej przez osobę nieupoważnioną może stanowić podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji, jako wydanej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.

Jak ustalono w toku kontroli, upoważnieni pracownicy wydali 63 decyzje administracyjne w czasie, kiedy przebywali na urlopach.  Z kolei w 14 badanych urzędach samorządu terytorialnego blisko 24 tys. decyzji administracyjnych zostało podjętych przez nieupoważnionych do tego urzędników. 

Większość skontrolowanych urzędów publikowała oświadczenia majątkowe osób upoważnionych do wydawania decyzji administracyjnych z dużym opóźnieniem – od 61 do nawet 603 dni od dnia ich złożenia. Jak ustalono, jedną z przyczyn w/w opóźnień było nieokreślenie w powyższych przepisach terminu na dokonanie tej czynności.

Jak podnosi NIK, zarówno z piśmiennictwa prawniczego, jak i orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że oświadczenia majątkowe powinny zostać opublikowane w BIP niezwłocznie po ich złożeniu, co stanowi podstawowy sposób realizacji zasady jawności oświadczeń majątkowych w kontekście konstytucyjnej zasady jawności działania organów administracji publicznej i jej konsekwencji w postaci obywatelskiego prawa do uzyskiwania informacji o działalności władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, sformułowanego w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP.

Ponadto, NIK zwraca uwagę na rzetelność prowadzonych rejestrów upoważnień. W rejestrach kontrolowanych j.s.t. nie ujmowano wszystkich upoważnień, jak również nie ewidencjonowano upoważnień uchylonych bądź też sposób prowadzenia rejestru pozwalał na uzupełnianie go bez pozostawienia śladu rewizyjnego.

Zapraszamy do zapoznania się z całością raportu NIK pod adresem
https://www.nik.gov.pl/plik/id,21430,vp,24072.pdf

Komentarze NIK: tysiące decyzji administracyjnych wydanych bez upoważnienia (0)

      1 + 3 = ?